فهرست مطالب

نوآوری در علوم و فناوری غذایی - پیاپی 2 (پاییز 1388)

نشریه نوآوری در علوم و فناوری غذایی
پیاپی 2 (پاییز 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/10/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • ابوالقاسم عبدالله زاده صفحه 3
    در کشور ما، در سال های اخیر، محصولات خمیری بویژه ماکارونی به طور گسترده ای در سبد غذایی مردم وارد شده است. جهت تولید ماکارونی با کیفیت مطلوب، استفاده از سمولینای حاصل از گندم دوروم به صورت یک اصل مطرح است. اما متاسفانه در کشور ما اغلب کارخانجات ماکارونی به دلایل متعددی از جمله کافی نبودن میزان تولید گندم دوروم در کشور و هزینه ی تهیه ی آن، از گندم نرم و یا نیمه سخت استفاده می کنند. لذا در این تحقیق سعی شده است با اختلاط نسبت های معین از سمولینای گندم دوروم استورک با آرد گندم های نان از جمله گندم روشن و گندم فلات، بهبود نسبی در کیفیت ماکارونی را به وجود آورد. بدین ترتیب جهت نیل به اهداف پژوهش، اختلاط سمولینای استورک با هریک ازدوآرد گندم نان با نسبت های 35/65، 50/50 و 65/35 انجام شد.نتایج نشان دادند که سمولینای استورک نسبت به سایر تیمارها بهترین وضعیت جهت تولید ماکارونی را داراست و نامناسب ترین وضعیت زمانی است که از آرد گندم های نان، به تنهایی ماکارونی تهیه گردد. نتایج نشان داد که تیمارهای مربوط به اختلاط 65% سمولینای استورک + 35% آرد روشن، اختلاط 50% سمولینای استورک + 50% آرد روشن و اختلاط 65% سمولینای استورک + 35% آرد فلات نسبت به تیمارهای شاهد آرد روشن و آرد فلات، ماکارونی با کیفیت بالاتری تولید کرد. پارامتر میزان درصد لعاب در آب پخت وپارامتراندیس فشار پولک، در تیمارهای مخلوط نسبت به تیمار روشن و تیمار فلات، عدد مناسب تری را به خود اختصاص داده است.
    کلیدواژگان: گندم دوروم، گندم نان، اختلاط، محصولات خمیری
  • مرتضی عادلی میلانی، مریم میزانی، مهرداد قوامی صفحه 15
    خردل یک دانه روغنی و با پروتئن بالا است که دارای خواص امولسیفایری، پایدارکنندگی، آنتی اکسیدانی و طعم دهندگی است. هدف از این تحقیق بررسی اثر غلظت های متفاوت خردل زرد بر گرانروی، پایداری تعلیق، تندی و خصوصیات حسی سس مایونز می باشد.به این منظور نمونه هایی با استفاده از غلظت های 0%، 1/0%، 2/0%، 3/0%، 4/0% و 5/0% پودر خردل زرد در فرمولاسیون سس مایونز، تهیه گردیدند و از نظر ویژگی های مذکور مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمون های فیزیکوشیمیایی نمونه های تولیدی نشان داد افزایش غلظت خردل باعث افزایش گرانروی، بهبود پایداری تعلیق و کاهش تندی سس مایونز می گردد، ولی نتایج ارزیابی خواص حسی حکایت از ایجاد تغییرات نامطلوب در رنگ و طعم سس مایونز در هنگام استفاده از پودر خردل در مقادیر بالاتر از 3/0% داشت. (05/0p<) نتایج این تحقیق نشان داد که نمونه ی سس مایونز حاوی 5/0% خردل پودری از نظر داشتن گرانروی بالا، پایداری تعلیق مناسب و کاهش میزان تندی، مطلوب ترین نمونه بوده است، ولی بر اساس نتایج آنالیز حسی، نمونه ی حاوی 3/0% خردل پودری با توجه به مطلوب بودن خواص حسی آن، به عنوان مناسب ترین نمونه شناخته شد. بنابراین، با توجه به نتایج حاصله، نیاز به پژوهش و اعمال فرآیند هایی نوین در جهت افزایش خواص عملکردی خردل زرد و کاهش تغییرات نامطلوب ناشی از مصرف غلظت های بالاتر آن در رنگ و طعم سس مایونز کاملا«مشهود است.
    کلیدواژگان: خردل زرد پودری، امولسیون غلیظ، سس مایونز، گرانروی
  • حجت کاراژیان، محمد علی رضوی صفحه 33
    نوع خرمای ایران درمیان تعداداندک کشورهای تولیدکننده بی نظیر است ویکی از فرآورده های صادراتی به شمار می رود. باهسته گیری و درادامه اکسترود کردن خرماهای نرم شده می توان یک محصول نیمه جامد به نام خمیر خرما تهیه کرد. از خواص مهم فیزیکوشیمیایی این محصول ویژگی های رئولوژیکی و جریان پذیری این فرآورده می باشد. هدف از این تحقیق بررسی خواص جریان پذیری خمیر خرمای تولیدی در کشورمان می باشد.ویژگی های جریان و پارامترهای رئولوژیکی با استفاده از ویسکومتر دورانی مجهز به یک سیرکولاتور حرارتی انجام پذیرفت. داده های تنش برشی در برابر سرعت برشی با 6 مدل مشهور به نام های قانون توان (Power law)، پلاستیک بینگهام(Bingham plastic)، مدل هرشل بالکلی (Herschel-Bulkley)، مدل کاسون(Casson)، مدل سیسکو(Sisko) و مدل ووکادلو(Vocadlo) برازش شدند.وابستگی ویسکوزیته به دما با استفاده از مدل آرنیوس مورد بررسی قرار گرفت. خمیر خرما یک رفتار غیر نیوتنی مشخصا شل شونده با برش از خود نشان داد. ویسکوزیته با افزایش دما کاهش پیدا کرد. همچنین بهترین مدلی که در تمام دماها نمونه ها را توصیف کرد مدل کاسون بود.
    کلیدواژگان: خمیر خرما، رفتار جربان، خواص رئولوژیکی، مدل آرنیوس
  • مریم آذری فر، محمدحسین حداد خداپرست، امیر حسین الهامی راد صفحه 41
    به منظور بررسی امکان تولید مارگارینی با قابلیت سرخ کردن، آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد آزمایش عبارت بودند از: روغن های مختلف(شامل:پالم سوپر اولئین – کلزای نیمه هیدروژنه – مخلوط پالم سوپر اولئین و کلزای نیمه هیدروژنه به نسبت 50-50 و کلزای مایع) به عنوان فاکتور اول و 3 درصد رطوبت متفاوت(شامل:16 – 8 -4 % رطوبت) به عنوان فاکتور دوم. پس از بررسی ویژگی های فاز روغنی و فرمولاسیون مارگارین؛ اندازه گیری اسیدیته، نقطه دود ومیزان ویسکوزیته ی مارگارین تولید شده انجام گردید. نتایج مقایسات میانگین ها بیانگر این بود که اختلاف معنی داری بین انواع مارگارین ها از نظر ایجاد متغیر های ذکر شده به دلیل مقاومت متفاوت روغن ها وجود دارد. همچنین اثر میزان رطوبت مارگارین بر نقطه دود، اسیدیته و میزان ویسکوزیته معنی دار بود. کم ترین میزان اسیدیته و بالاترین نقطه ی دود در مارگارینی با پایه ی روغنی پالم سوپراولئین و میزان رطوبت پایین مشاهده گردید.همچنین بیشترین میزان ویسکوزیته در مارگارینی با فاز روغنی پالم سوپراولئین و رطوبت16% به دست آمد که به دلیل محتوای مواد جامد بالای آن و تشکیل کریستال های ریزدر حین تولید مارگارین می باشد.
    کلیدواژگان: مارگارین، روغن پالم سوپر اولئین، کلزای نیمه هیدروژنه، ویژگی های فیزیکوشیمیایی، امولسیفایر
  • علی محمدی ثانی، محمدی فرهادی، محمد فیاض صفحه 51

    بلانکیت (Na2S2O4)، ترکیب گوگردی سدیم انیدرید هیدرو سولفورو، از جمله ترکیبات شیمیایی سمی است که به منظور بهبود کیفیت ظاهری در تهیه ی آب نبات استفاده می شود. آثار سوء بلانکیت بر سلامت انسان به اثبات رسیده است. نظر به این که شهرستان بجنورد اصلی ترین مرکز تولید آب نبات در سطح استان و حتی کشور است، ارزیابی دقیق میزان بلانکیت در محصولات تولید این شهرستان ضروری به نظر می رسید. در این تحقیق میزا ن بلانکیت به صورت انیدرید سولفورو در 120 نمونه آب نبات بجنوردی تهیه شده در 10 کارگاه شهرستان بجنورد طی یک دوره ی 4 ماهه، با دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد متوسط و انحراف معیار میزان سولفیت نمونه ها به ترتیب ppm 4/3و 7 بوده و تنها در یکی از واحدهای تحت مطالعه میزان بلانکیت بیش تر از حد مجاز تعیین شده از سوی استاندارد ملی ایران بود. (با متوسط ppm 23 و انحراف معیار 6/7) در سایر واحدها میزان بلانکیت حتی کم تر از ppm 5 بود. همچنین اختلافی بین میزان بلانکیت مورد استفاده در ماه های مختلف وجود نداشت. مطالعه ی تاثیر فرآیند پخت بر میزان SO2 باقیمانده در آب نبات نشان داد که این فرآیند نقش قابل توجهی در کاهش میزان SO2 در آب نبات داشته، منجر به کاهش جذب سولفیت به میزان 70 درصد می شود.

    کلیدواژگان: بلانکیت، سولفیت، آب نبات بجنوردی
  • محمد جوکی، نعیمه خزایی صفحه 59
    پرتودهی به عنوان یک فرایند تکنولوژیکی موثر برای کاهش میکروارگانیسم ها، بهبود ایمنی غذاها و افزایش عمر نگه داری آن ها مورد توجه است. در این مطالعه اثرات ترکیب اشعه گاما و نگه داری در دمای زیر صفر جهت بهبود عمر نگه داری گوشت ماهی قزل آلا مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه های مورد آزمایش در چهار گروه قرار گرفت. یک گروه بدون قرار گرقتن در معرض اشعه به عنوان کنترل و 3 گروه دیگر در معرض 5/0، 1 و 2 کیلوگری قرار گرفته و به کمک انجماد برای مدت 2 ماه در - درجه ی سانتیگراد نگه داری شده و در هر 15 روز تحت آزمایش های میکروبی و تجزیه و تحلیل ویژگی های شیمیایی و ارزیابی حسی قرار گرفتند. پس از انجام آزمایش ها، داده ها با استفاده از روش آنالیز ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که ترکیب اشعه دهی در دوز 5/0 کیلوگری و بالاتر همراه با نگه داری در دمای زیر صفر نسبت به حالت نگه داری در دمای زیر صفر و بدون کاربرد پرتودهی در افزایش زمان نگه داری ماهی قزل آلا (بدون اثر غیر قابل قبول بر روی کیفیت شیمیایی و حسی) به طور معنی داری موثر می باشد.
    کلیدواژگان: پرتودهی گاما، انجماد، فرایند ترکیبی، ماهی قزل آلا، مدت زمان ماندگاری
  • مریم فهیم دانش، سیده سارا شریعتی صفحه 71
    در این تحقیق، کفایت تعیین ترکیب اسید چرب در تشخیص تقلب روغن زیتون تصفیه شده با روغن های نباتی کانولا، آفتابگردان، سویا و روغن تفاله ی زیتون مورد بررسی و نتایج آن با 3 تکرار مورد تجزیه قرار گرفت. نتایج به دست آمده با حدود مجاز استاندارد اسید چرب روغن زیتون مقایسه شد و نشان داد که تغییر در اسیدهای چرب بیش تر از حد استاندارد منجر به شناخت اختلاط 2% کانولا (بر اساس اسید گادولئیک به میزان 44/0 که بیش تر از حد استاندارد 4/0 می باشد) و اختلاط 4% کانولا (بر اساس میزان اسید لینولنیک 02/1 که بیش تر از مقدار مجاز 1% می باشد، 10% سویا (بر اساس میزان اسید لینولنیک 06/1 که بیش تر از حد استاندارد 1 می باشد) و 4% آفتابگردان (بر اساس میزان اسید بهنیک 22/0 % که از حد مجاز 2/0 بیشتر می باشد) در روغن زیتون تصفیه شده می شود و هیچ گونه تغییری در حدود اسیدهای چرب در مورد اختلاط با روغن تفاله ی زیتون به وجود نمی آید.
    کلیدواژگان: تقلبات روغن زیتون، روغن های نباتی، ترکیب اسید چرب
  • حمید توکلی پور، منوچهر وثوقی صفحه 77
    بیورئولوژی، کاربرد رئولوژی در بیوتکنولوژی برای طراحی زیست فرایند ها، کنترل فرایند و اندازه گیری خواص رئولوژیکی فراورده های زیستی است. محیط های کشت زیست شناختی، گستره ی نسبتا وسیعی از سیالات غیر نیوتنی را در برمی گیرند. بنابراین، تحلیل رفتار رئولوژیکی و به دست آوردن مدل ریاضی آن ها جهت طراحی صحیح فرایندهای بیوتکنولوژی بویژه بیوراکتورها که قلب سیستم های زیست شناختی محسوب می شوند، الزامی است. در این راستا، باید کارهای زیادی در زمینه ی اندازه گیری خواص رئولوژیکی محیط های فوق الذکر انجام گیرد و معادلات پدیده های انتقال به خصوص ضرایب انتقال جرم و گرما برمبنای رفتار غیر نیوتنی این محیط ها، ارائه و محاسبه گردند.
    کلیدواژگان: بیورئولوژی، بیوراکتور، سیالات غیر نیوتنی، خصوصیات رئولوژیکی
|
  • A. Abdolahzadeh Page 3
    Pasta products like macaroni have come in wide use among people meal list order in ourcountry recent years. Durum wheat semolina is thought to be an important factor in producing macaroni with high quality. Unfortunately, most of macaroni producing factories in Iran are using soft or semi-hard wheat because of many reasons such as insufficient Durum wheat producing rate and it's production expenses in our country. The objective of this research was to make a relative improvement in macaroni by mixing equal ratio of Durum Stork Semolina wheat with flour of Roshan wheat and falat wheat. Thus, mixing Semolina Storks with each of two bread flour in ratio of 65:35,50: 50 and 35:65 was performed. The results showed that Semolina Storks in comparison with other treatments ranked the best condition producing macaroni. The worst condition is the time when macaroni solely made of bread flour. The result showed that treatment related to mixing 65% Semolina Storks+35% of Roshan flour, mixing of 50% Semolina Storks +50% Roshan flour and mixing of 65% Semolina Storks+35% Falat compared with treatment of Roshan flour and Falat flour produced with a higher quality macaroni. Cooking loss parameter and Scale(Pulak) index parameter have got the highest position in mixing treatments in comparison with Roshan treatment and Falat treatment.
  • M. Adeli Milani, M. Mizani, M. Gavami Page 15
    Mustard is an oilseed crop with a high protein which has emulsifying, stabilizing, antioxidant, flavoring, properties. The purpose of this project was to investigate the effect of different concentrations of yellow mustard on the stability, viscosity, rancidity and organoleptic properties of mayonnaise. For this purpose, different amounts of yellow mustard powder (0, 0.1, 0.2, 0.3, 0.4, and 0.5 %) were used in mayonnaise formulation. The result of physicochemical experiments showed increased viscosity, improved emulsion stability and decreased rancidity of mayonnaise by increasing the percent of yellow mustard and undesirable changes happened to mayonnaise color and taste. The result indicated that the mayonnaise containing 0.5% yellow mustard powder was suitable due to high viscosity, good emulsion stability, low range of rancidity but with respect to organoleptic experiments, the mayonnaise containing 0.3% of yellow mustard powder was the best mayonnaise (p< 0.05).Still, further works are yet required to increase the functional properties of yellow mustardand to decrease the undesirable changes happening to mayonnaise color and taste.
  • H. Karzhiyan, M. A. Razavi Page 33
    Iranian date is unique among a few date producing countries and is accepted as one of the exportable products. By removing kernel from soft dates and following extrusion a semi solid product namely date paste can be produced. This product can be used as a sugar substitute in many food formulations. Rheological properties and fluidity are some of its main physicochemical properties. These properties are useful in product development, quality control, design process, shelf life prediction, packaging and product preservation. The aim of this research is determining rheological properties of date paste produced in our country.
  • M. Azarifar, M. H. Haddad Khodaparast, A. H. Elhami Rad Page 41
    In order to analyse the production of frying margarine, a test was done in a factorial form and totally random method tested factors were different kinds of oils(palm super olein, partially hydrogenated canola oil, 50:50 mixture of palm super olein and partially hydrogenated canola oil, liquid canola) as the first and 3 different moistures as the second factors. After formulation and studying oil phase properties. Acidity, smoke point and viscosity were measured in formulated margarine. The results showed significant difference in changeable factors among different kinds of oil phases in margarinesdue to the stability of oil. Also the effects of moisture percent in acidity, smoke point and viscosity was significant. The lowest acidity and highest smoke point was shown in margarine in base on palm super olein with a low moisture. Also the highest viscosity was shown in margarines in base on palm super olein because of the produced small crystals and high SFC(solid fat content)
  • Mohamadi Sani, M. Farhadi, M. Fayyaz Page 51

    Blanket (Na2S2O4);Sodium hydrosulfite; is a toxic chemical used to improve candyquality. The harmful effects of blanket on human health are well established. Bojnourdas the main center of candy production in Iran was selected to evaluate the usage dose.120 candy samples were taken from 10 retail stores during a 4 months period. Themean value and standard deviation of sulphite content was respectively about 3.4 and7 ppm. The sulphite content of samples was more than the permitted dosage only in10% of samples (mean value 23ppm and SD 7.6ppm). Study of cooking treatment ofsyrup on sulphite content of candies showed that cooking reduces sulphite contentsignificantly (70% reduction).

  • M. Jouki, N. Khazaei Page 59
    Irradiation is considered as one of the most efficient technological processes for the reduction of microorganisms in the foods, improving the safety of food products and extending their shelf lives. The aim of this study is evaluation the effects of combined gamma irradiation and frozen storage as a process for the improvement of fish shelf life. Samples were irradiated with 0 (none irradiated), 0.5, 1.0, and 2.0 kGy of gamma irradiation and held frozen for 2 months. The control and irradiated samples were stored at -18 °C and underwent microbial analysis, chemical characteristics and sensory evaluation at 15 days intervals. Microbial analysis showed that irradiation and freezing storage had a significant effect (P < 0.05) on the reduction of microbial loads. There was no significant difference in sensory quality and chemical characteristics during freezing storage in fish meat. The combined frozen storage and irradiation processing resulted in greater overall reductions on microbial loads, extending shelf life of salmon for commercial application and critical conditions.
  • M. Fahimdanesh, S. S. Shariati Page 71
    This paper verifies the quality of determination of fatty acids in detection of adulteration of olive oil with certain vegetable oils. 2% adulteration in canola oil can be detected based on gadoleic acid in the quantity of more than 0.4 and, the detection of 4% adulteration in canola oil is based on linolenic acid in the quantity of more than 1, 10% adulteration in soybean oil can be detected based on linolenic acid in the quantity of more than 1 and the detection of 4% adulteration in sunflower oil is based on behnic acid in the quantity of more than 0.2 are possible. But the detection of adulteration Of pomace oil is based on free fatty acids profile which Is not possible.
  • H. Tavakolipour, M.Vosoughi Page 77
    Biorheology is the application of rheology in biotechnology for bioprocess design, processcontrol and measurement of rheological characterization of bioproducts. Biological culturescomprise extended categories of non –Newtonian fluids that rheological analysis behavior and mathematical models of which are necessary for biotechnology process design speciallybioreactors. Accordingly, many research is needed to be done and transport phenomenarelationship specially heat and mass transfer coefficients be evaluated based on non-Newtonian behavior.